Chemia

• Do 7 lutego musisz złożyć deklarację dotyczącą przedmiotów zdawanych na egzaminie maturalnym w danym roku.
• W latach 2024–2027 nadal nie będzie progu zdawalności z przedmiotu dodatkowego.
• Od roku 2025 egzamin maturalny będzie przeprowadzany na podstawie wymagań aktualnej podstawy programowej.
• Egzamin maturalny z chemii jest przeprowadzany w formie pisemnej i trwa 180 minut.
• W zadaniach egzaminacyjnych szczególny nacisk położono na sprawdzanie umiejętności związanych z:
  • rozumowaniem, argumentowaniem, wnioskowaniem i formułowaniem opinii,
  • zastosowaniem do rozwiązywania problemów informacji zawartych w różnorodnych materiałach źródłowych, w tym barwnych ilustracji zamieszczonych w arkuszu,
  • oceną wiarygodności przedstawionych danych lub otrzymanych wyników,
  • projektowaniem doświadczeń chemicznych oraz interpretacją ich wyników,
  • konstruowaniem wykresów, tabel, schematów,
  • zasadami bezpiecznego posługiwania się sprzętem laboratoryjnym, odczynnikami chemicznymi i wykonywania doświadczeń chemicznych,
  • ochroną środowiska,
  • zastosowaniem narzędzi matematycznych do opisu oraz analizy zjawisk i procesów.
• Materiały i przybory pomocnicze, z których możesz korzystać na egzaminie z chemii, to:
  • tablice Wybrane wzory i stałe fizykochemiczne na egzamin maturalny z biologii, chemii i fizyki,
  • linijka,
  • kalkulator naukowy.

• Rozwiązania i odpowiedzi zapisz przy każdym zadaniu w miejscu na to przeznaczonym.
• Pisz czytelnie.
• Używaj długopisu lub pióra tylko z czarnym tuszem bądź atramentem.
• Nie używaj korektora, a błędne zapisy wyraźnie przekreśl.
• Zapisy w brudnopisie nie są oceniane.
• W trakcie egzaminu możesz korzystać z Wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych na egzamin maturalny z biologii, chemii i fizyki, a także z linijki oraz kalkulatora naukowego.
• Na pierwszej stronie arkusza oraz na karcie odpowiedzi wpisz swój PESEL i umieść naklejkę z kodem.
• Nie wpisuj żadnych znaków w części przeznaczonej dla egzaminatora.
• Podczas egzaminów pisemnych każdy zdający musi siedzieć przy osobnym stoliku.
• Do sali egzaminacyjnej nie wolno wnosić żadnych urządzeń telekomunikacyjnych, m.in. telefonów komórkowych, odtwarzaczy mp3/mp4, smartwatchy ani korzystać z nich w tej sali – złamanie powyższych zasad skutkuje unieważnieniem egzaminu.

• dowód tożsamości
• długopis lub pióro z czarnym tuszem bądź atramentem
• linijkę
• kalkulator naukowy

• Możesz korzystać z kalkulatora naukowego.
• W treści zadań mogą występować barwne fotografie i rysunki.
• Za zadania zamknięte możesz otrzymać do 2 punktów.
• W arkuszu znajdziesz co najmniej jedno zadanie za 4 punkty lub 5 punktów sprawdzające umiejętność samodzielnego rozwiązywania problemu.
• Zadania w arkuszu egzaminacyjnym będą sprawdzały przede wszystkim umiejętności złożone, w tym umiejętność:
  • myślenia naukowego oraz interpretacji i krytycznej analizy przedstawionych danych lub uzyskanych wyników (również w odniesieniu do nowoczesnych technik badawczych, np. metod spektroskopowych, technik separacyjnych i elektrochemicznych, nowoczesnej syntezy organicznej – poprzedzone odpowiednim materiałem źródłowym, o ile związane byłyby z treściami wykraczającymi poza wymagania podstawy programowej),
  • formułowania wypowiedzi argumentacyjnej oraz umiejętności związanych z optymalizacją procesów chemicznych i uwzględnianiem aspektów ekologicznych.
• Do Twojej dyspozycji będą kolorowe, obszerne tablice Wybrane wzory i stałe fizykochemiczne na egzamin maturalny z biologii, chemii i fizyki.
• W zadaniach z doświadczeniami chemicznymi wymaga się zapisania w obserwacjach stanów przed wykonaniem i po wykonaniu doświadczenia chemicznego oraz mocnego podkreślenia zmian zachodzących w trakcie przeprowadzania doświadczenia. Za brak opisu stanu przed reakcją stracisz punkt.
• W informatorze zamieszczono zadania o wysokim poziomie trudności, w tym:

• zadania z długimi tekstami, często z pojęciami wykraczającymi poza podstawę programową, np. ze spektroskopii NMR, z mechanizmów reakcji,
• zadania z wykresami – sprawdzające m.in. umiejętności ich analizowania i rysowania,
• zadania na argumentację,
• zadania wymagające znajomości np. barw związków chemicznych, metody VSEPR dla trudnych cząsteczek,
• zadania wymagające znajomości przebiegu doświadczenia (wyglądu kolejnych etapów lub wyglądu produktu) – rozwiązanie zadania polega na identyfikacji na zdjęciu danych opisanych w poleceniu,
• chemia praktyczna – zadania dotyczące piktogramów, zasad pracy w laboratorium, BHP, technik laboratoryjnych.

Przy każdym zadaniu znajdziesz maksymalną liczbę punktów, którą możesz uzyskać za poprawne jego rozwiązanie. Akceptowane są wszystkie odpowiedzi merytorycznie poprawne i spełniające warunki zadania – również te nieprzewidziane jako przykładowe odpowiedzi w schematach punktowania.

• Zadania otwarte – przykłady poprawnych rozwiązań zawarte w zasadach oceniania określają zakres merytoryczny odpowiedzi i nie muszą być ścisłym wzorcem oczekiwanych sformułowań (z wyjątkiem np. nazw, symboli pierwiastków, wzorów związków chemicznych).
• Zadania zamknięte i zadania otwarte krótkiej odpowiedzi są oceniane – w zależności od maksymalnej liczby punktów, które można uzyskać za rozwiązanie danego zadania – zgodnie z poniższymi zasadami:
  
  

• Zadania obliczeniowe – w rozwiązaniach oceniane są:
  • metoda, czyli przedstawiony tok rozumowania poprawnie wiążący wielkości dane z wielkością szukaną,
  • wykonanie obliczeń i podanie wyniku z właściwą jednostką i odpowiednią dokładnością.

2 pkt – zastosowanie poprawnej metody, poprawne wykonanie obliczeń i podanie wyniku
1 pkt – zastosowanie poprawnej metody, ale popełnienie błędów rachunkowych albo podanie wyniku z błędną jednostką lub z błędną dokładnością
0 pkt – zastosowanie błędnej metody albo brak rozwiązania

• Zadania doświadczalne – w rozwiązaniach musisz zaprojektować doświadczenie, a oceniane są:

• wybór oraz zaznaczenie właściwych: odczynnika lub odczynników z zaproponowanego zestawu,
• wykonanie kolejnych części polecenia, np. sformułowanie spostrzeżeń i wniosku lub napisanie równania reakcji chemicznej.

• Zadania problemowe – w rozwiązaniach tego typu zadań zdający powinien przedstawić – w sposób zrozumiały dla osoby czytającej rozwiązanie – tok rozumowania prowadzący od wielkości podanych w treści zadania do wielkości szukanej wskazanej w poleceniu.

• Za napisanie wzorów strukturalnych zamiast wzorów półstrukturalnych (grupowych) lub uproszczonych.
• Za napisanie wzorów elektronowych zamiast wzorów strukturalnych, półstrukturalnych (grupowych) lub uproszczonych.
• Za brak zapisu „↑”, „↓” w równaniach reakcji chemicznych.
• Za brak zapisu „⇄” w równaniach reakcji, w których ustala się stan równowagi.
• Za niezaznaczenie pojedynczego wiązania C–C i C–H oraz sumaryczny zapis wzoru grupy etylowej C₂H₅– zamiast CH₃–CH₂– we wzorze półstrukturalnym (grupowym) lub uproszczonym związku organicznego.
• Za każdy sumaryczny zapis wzoru grupy funkcyjnej, o ile jest jednoznaczny i nie sugeruje istnienia wiązania między niewłaściwymi atomami; dopuszcza się zapisy: CH₃– zamiast H₃C–, NH₂– zamiast H₂N–.
• Za niezachowanie właściwych kątów między wiązaniami, we wzorze strukturalnym.
• Za podanie w odpowiedzi poprawnego wzoru zamiast nazwy.
• Za zapis równania reakcji ze współczynnikami ułamkowymi albo będącymi wielokrotnością współczynników najprostszych, o ile ten zapis spełnia warunki zadania.

• Nie używaj zapisu:
  • „⇄” zamiast „→” w równaniach reakcji, w których należy określić kierunek
    przemiany (np. reakcji redoks),
  • –HO zamiast poprawnego –OH dla grupy hydroksylowej,
  • –COH zamiast poprawnego –CHO dla grupy aldehydowej.
• Zawsze podawaj jedną odpowiedź do jednego polecenia.
• Upewnij się, czy współczynniki stechiometryczne są dobrane poprawnie.
• Pamiętaj o uwzględnieniu warunków zadania, np. środowiska reakcji.