Aplikacja
Wrzesień to czas, w którym uczniowie klas maturalnych zaczynają intensywnie myśleć o czekającym ich egzaminie. Często w pośpiechu decydują się zdawać maturę z przedmiotów powiązanych z profilem klas, do których uczęszczają, co nie zawsze pokrywa się z późniejszymi wyborami kierunku studiów.
Świadomy wybór
Maturzyści często zaczynają się zastanawiać nad wyborem studiów dopiero po złożeniu wstępnych deklaracji maturalnych. Jak się do tego zabrać, aby podjąć decyzję świadomie i zgodnie z własnymi zainteresowaniami, a co najważniejsze – kompetencjami?
- Zastanów się, co Cię najbardziej interesuje. Które przedmioty nie sprawiają Ci problemu?
- Zrób listę swoich mocnych i słabych stron oraz pasji. Pomocny może przy tym być bezpłatny test kompetencji zawodowych dostępny w internecie (https://kompetencjometr.mlodziwlodzi.pl/).
- Przeanalizuj, co możesz zrobić, żeby nadrobić braki i zamienić je w swoje atuty.
- Poszukaj, jak rozwijać swoje zainteresowania.
- Sprawdź, które przedmioty są wymagane podczas rekrutacji na interesujące Cię kierunki studiów. Informacje o ofercie kształcenia poszczególnych uczelni można znaleźć na stronach internetowych, m.in. https://www.otouczelnie.pl/ oraz https://ranking.perspektywy.pl/2022/.
Kompetencje twarde i miękkie
Decyzja o wyborze kierunku studiów i przyszłego zawodu to jedna z ważniejszych decyzji, którą przyjdzie Ci podejmować w życiu i która będzie miała wpływ na Twoją przyszłość. Zastanów się, gdzie chcesz pracować i jak wyobrażasz sobie swoją ścieżkę zawodową. Weź pod uwagę to, jakie zawody będą poszukiwane w przyszłości. Pamiętaj, że na rynku pracy liczą się nie tylko kompetencje twarde – dotyczące wymaganej wiedzy i konkretnych kwalifikacji – lecz także kompetencje miękkie, czyli zasób określonych cech i umiejętności społecznych. Z raportu Światowego Forum Ekonomicznego wynika, że do najbardziej pożądanych na rynku pracy kompetencji miękkich, oprócz umiejętności pracy w grupie, zalicza się m.in.:
- analityczne myślenie i innowacyjność,
- umiejętność uczenia się,
- kreatywność,
- kompleksowe rozwiązywanie problemów,
- zdolność krytycznego myślenia,
- zarządzanie zespołem,
- elastyczność,
- odporność na stres.
Jak rozwijać kompetencje miękkie?
Szkoła nie jest jedynym miejscem, w którym możesz rozwijać kompetencje miękkie. Dziś coraz częściej kluczową rolę na tym polu odgrywają organizacje pozarządowe i stowarzyszenia, które proponują uczniom udział w różnych projektach społecznych. Warto zaangażować się w takie inicjatywy – dzięki temu możesz sprawdzić się w nowych zadaniach i sytuacjach, zobaczyć, co sprawia Ci największą satysfakcję, jak układa się Twoja współpraca z innymi. To bezcenne doświadczenie, które z pewnością zaprocentuje w przyszłości, niezależnie od wybranego kierunku studiów.
Gdzie szukać wsparcia?
Jeśli po samodzielnej analizie własnych kompetencji dalej masz problem z wyborem swojej dalszej drogi, warto poszukać fachowego wsparcia. Możesz się zgłosić do szkolnego doradcy zawodowego – ma on dostęp do nowoczesnych narzędzi (np. testów), które pomogą określić Twoje predyspozycje zawodowe oraz mocne i słabe strony. Doradca przekaże Ci też szczegółowe informacje dotyczące możliwości nauki po ukończeniu szkoły ponadpodstawowej. Jeżeli jednak takie spotkanie nie rozwieje wszystkich Twoich wątpliwości, wybierz się do instytucji zewnętrznych w Twojej okolicy, np. do powiatowego urzędu pracy, centrum lub biura kariery, OHP, lub fundacji i stowarzyszeń zajmujących się tematyką edukacji i rozwoju kariery zawodowej.
Jaki zawód wybrać?
Przy tak dynamicznie zmieniającym się rynku pracy trudno wymienić konkretne zawody, które będą poszukiwane w najbliższej przyszłości. Warto jednak przyjrzeć się tym branżom, w których obecnie jest największe zapotrzebowanie na pracowników. Przykład stanowi branża IT – zawód programisty od kilku lat cieszy się dużą popularnością. Należy jednak pamiętać, że ze względu na specyfikę szybko zmieniających się narzędzi wymaga on ciągłego doszkalania i uzupełniania wiedzy (w zgodzie z ideą uczenia się przez całe życie – lifelong learning).
Duże zapotrzebowanie na pracowników odnotowuje się również w branżach: medycznej, biotechnologicznej, finansowej, logistycznej oraz fit (fitness, dietetyka). W tych zawodach poszukiwani są ludzie o wysokich kwalifikacjach zdobytych nie tylko podczas studiów, lecz także na różnego rodzaju kursach dokształcających.
Inny zauważalny trend dotyczy poszukiwania pracowników w zawodach niewymagających wprawdzie długiej ścieżki edukacji, ale opierających się na specjalizacji i zdobywaniu doświadczenia w sposób praktyczny (np. betoniarz, zbrojarz, cieśla). Dla uczniów liceum i technikum zawody z tego obszaru – mimo licznych ofert pracy i niekiedy wysokich zarobków – często nie są jednak atrakcyjne ze względu na ich stereotypowe postrzeganie w przestrzeni społecznej. Być może ta tendencja z upływem czasu się odwróci, czego sygnały są zauważalne już dziś.
Jeśli jeszcze nie wiesz, co chcesz studiować i robić w przyszłości, zwróć się do osób, które mogą Ci pomóc dokonać wyboru. Porozmawiaj z doradcą zawodowym o swoich predyspozycjach i trendach na rynku pracy, bierz udział w różnych inicjatywach w Twoim otoczeniu, zapytaj znajomych, którzy już studiują i na pewno chętnie podzielą się informacjami. Pamiętaj jednak, że ostateczna decyzja dotycząca wyboru indywidualnej ścieżki kształcenia i rozwoju należy do Ciebie.
Powodzenia!